W dzisiejszym świecie strategia danych jest niezbędnym fundamentem organizacji opierających swoją decyzyjność o dane. Wyznacza zasady pracy z informacją oraz plan działania, który umożliwia osiąganie celów organizacyjnych.
Czym jest Strategia Danych?
Zaglądając do DMBoK możemy znaleźć poniższą definicję:
“Strategia to zestaw wyborów i decyzji, które razem wytyczają ogólny, wysokopoziomowy plan działania, aby osiągnąć nadrzędne cele. Powinna ona zawierać biznesowe plany wykorzystania informacji dla uzyskania przewagi konkurencyjnej”
DMBoK v2.11
Daje to nam dwie informacje:
- Strategia Danych bazuje na, i wspiera Strategię Biznesową Organizacji
- Strategia określa wysokopoziomowe dlaczego oraz jak
Definicja ta wspiera przypisanie zarządzania danymi do domeny biznesowej, a nie technicznej. Zapewnia to, że są one ściśle ze sobą powiązane, a dane jako zasób wspierający – będzie wspierał drogę biznesu na rynku.
Motyw ten został dobrze opisany przez DAMA Rocky Mountain Chapter:
“Model dopasowania strategicznego (Strategic Alignment Model) pokazuje miejsce danych w strukturze strategii organizacji – informacja wspiera cele biznesowe (strategia biznesowa), a dane i technologie wspierają operacje (strategia IT). Spójna strategia danych pomaga zintegrować te obszary”1
Strategia, Ład, a Zarządzanie
Warto również odróżnić strategię danych od pokrewnych terminów, takich jak zarządzanie danymi i ład danych. Zarządzanie danymi (Data Management) to zbiór praktycznych działań, koncepcji i procesów służących codziennemu zarządzaniu zasobami informacyjnymi – odpowiada na pytanie „jak zarządzać danymi?”. Ład danych (Data Governance) z kolei to system zasad, polityk, ról i procesów, które zapewniają formalną kontrolę nad zarządzaniem danymi – określa m.in. kto i co robi z danymi, kiedy i gdzie (czyli ramy Kto / Co / Kiedy / Gdzie zarządzania danymi)
Z kolei strategia danych nadaje kierunek działaniom związanym z informacją, a także uzasadnia je z punktu widzenia wartości biznesowej związanych z danymi – odpowiada przede wszystkim na pytanie „dlaczego dane są istotne i jak wykorzystamy je dla realizacji strategii biznesowej?”2
Praktyka
W praktyce oznacza to, że w ramach Strategii należy ustalić jakie są potrzeby dotyczące pozyskiwania, przechowywania oraz przetwarzania informacji, które przedsiębiorstwo ma, bądź może mieć. Pozwoli to na bardziej świadome podejmowanie decyzji, a także zwiększa efektywność zarządzania zasobami informacyjnymi w sposób spójny i dopasowany do aktualnych potrzeb organizacji.
W pierwszym kroku warto określić, kto będzie odpowiedzialny za nadzór nad realizacją strategii. Najczęściej taką rolę pełni Chief Data Officer (CDO) – pełnomocnik ds. danych – który powinien mieć odpowiednie umocowanie w strukturze, dostęp do zasobów oraz zapewnione możliwości decyzyjne w swoim zakresie.
Po ustaleniu głównych ról, oraz zazwyczaj komitetu, bądź biura danych należy zdefiniować nasze “Dlaczego”, które jest zgodne z wizją organizacji, a następnie przejść do celów strategicznych i obszarów, na których należy się skupić – gdzie są największe problemy i możliwości.
Mając te informacje możemy zdefiniować politykę, sposób pracy, a także ogólne role, bądź struktury zespołów, które będą pracowały nad jakością danych.
Na końcu przechodzimy do procesów oraz potencjalnych narzędzi, które mają za zadanie wspierać pożądaną wizję, strategię, oraz przede wszystkim – specjalistów pracujących w danych każdego dnia.
Na co warto zwrócić uwagę
Warto pamiętać, że dane to sport zespołowy. Wszystko nad czym pracujemy jest tworzone przez ludzi i dla ludzi, dlatego też definiując strategię należy myśleć o tym, jaki wpływ będzie ona miała na pracowników. Podobnie działa to w przypadku wybierania narzędzi – czy organizacja posiada niezbędne kompetencje, motywację oraz mechanizmy wspierające rozwój i retencję specjalistów.
Strategia nie jest wykuta w skale – może się z czasem zmieniać wraz z sytuacją w branży, dlatego też iteracyjne podejścia także i tu mają ważną rolę. W tym celu dobrze jest mieć jakieś miary mówiące o tym, czy nasze podejście wciąż działa. Jest to swego rodzaju pętla zwrotna – potrzebujemy informacji, aby móc dobrze zarządzać informacjami, dlatego też odpowiednie metryki, zasoby, czy kompetencje same napędzają rozwój organizacji i pozwalają jej na coraz to dokładniejsze decyzje.
Strategia w sektorze publicznym, a prywatnym
Choć fundamenty strategii danych takie jak wizja, jakość danych czy odpowiedzialność są wspólne dla wszystkich organizacji, podejście do ich wdrażania różni się między sektorem publicznym, a prywatnym. W firmach komercyjnych dane traktowane są jako zasób strategiczny wspierający zysk i przewagę rynkową. Decyzje są szybsze, inwestycje bardziej elastyczne, a technologie wdrażane z myślą o innowacyjności. W sektorze publicznym natomiast priorytetem jest zgodność z regulacjami, przejrzystość, oraz służba obywatelom, gdzie dane publiczne mogą służyć zwiększaniu jakości życia, przejrzystości administracji czy wspieraniu rozwoju usług cyfrowych.
Strategia danych musi tu uwzględniać obowiązki prawne, jak np. otwartość danych czy ochrona prywatności, i często opiera się na szerszym konsensusie politycznym. Mimo tych różnic, dane coraz częściej stają się filarem rozwoju również w administracji – poprawiają jakość usług, wspierają decyzje polityczne i zwiększają efektywność działań urzędów.
Rok 2025 jest przełomowy, ponieważ zaczynamy coraz szerzej i bardziej otwarcie rozmawiać o jakości informacji w Polsce w sferze publicznej. Dzięki temu powstała grupa członków DAMA Poland Chapter współpracująca z Instytutem Rozwoju Miast i Regionów (IRMiR)3 w celu wymiany informacji oraz wsparciu inicjatyw związanych z danymi.
Jednym z efektów tych działań był webinar poświęcony ładowi danych w sektorze publicznym4 oraz publikacja „Dane miejskie w praktyce”5,6, do której lektury serdecznie zachęcamy. Znajdują się w niej praktyczne przykłady wdrażania strategii danych na poziomie lokalnym, z którymi warto się zapoznać.
Odnośniki
- Więcej informacji o Data Management Body of Knowledge pod tym adresem
- Artykuł “Don’t panic: data management vs data strategy vs data governance” dostępny pod tym adresem
- Strona główna Instytutu Rozwoju Miast i Regionów dostępna jest pod tym adresem
- Webinar “Czy ład danych w samorządzie jest możliwy?” można obejrzeć pod tym adresem
- Książkę “Dane miejskie w praktyce. Podręcznik dla samorządów” można pobrać pod tym adresem
- Webinar z publikacji oraz skrótu książki “Dane miejskie w praktyce. Podręcznik dla samorządów” można obejrzeć pod tym adresem